احتکار اجبار گونه

نوشته شده توسط :

یعقوب اسماعیلی ترکانبوری ( دانشجوی دکترای تخصصی)

احتکار اجبار گونه (Compulsive Hoarding)

آیا شما از جمله افرادی هستید که یکی از اعتراض های اعضای خانواده تان به شما این است که در خانه شان میزان زیادی از اشیای بدون استفاده که فضای خاصی را به خود اختصاص داده اند، نگهداری می کنید؟ در این صورت مقاله حاضر می تواند به شما در شناختن چیزی که بنظر می رسد برایتان دردسر درست کرده است، کمک کند.

 بله، احتکار از نوع وسواس گونه آن. احتکاری که ظاهرا شما را فردی خسیس، بی نظم یا عجیب نشان می دهد، اما ممکن است خبر از افسردگی یا یک نوع گرفتاری دیگر بدهد که نیاز به بررسی شدن دارد.

احتکار وسواس گونه چیست؟

دشواری در دور انداختن اشیایی که فرد مال خود می داند علیرغم عدم نیاز به آنها و بدون استفاده بودنشان، زیرا فرد حس می کند نیاز دارد آنها را حفظ کند تا زمانی که به درد بخورد. فردی که دچار اختلال احتکار است، با فکر کردن به رهایی از اشیای خود احساس آشفتگی می کند. درواقع احتکار، اختلال جمع آوری افراطی اشیا بدون توجه به ارزش عملی آنهاست. احتکار شرایط زندگی فرد را درهم و برهم می کند، بطوریکه ظرفیت خانه گرفته شده و انگار فقط یک راه عبور از میان اشیای بدون کاربرد باقی مانده است.

علایم احتکار وسواس گونه:

احساس مثبت قوی غیر عادی (لذت) در گرفتن چیزهای جدید، احساس منفی قوی (گناه، ترس، خشم) در فکر کردن به رهایی از اشیای خود، باور جدی به اینکه این اشیا باارزش یا مفید هستند حتی وقتی از نظر افراد دیگر اینطور نیست، احساس مسؤولیت نسبت به اشیا و حتی فکر کردن به اینکه این اشیا جا ندارند، انکار مسأله حتی زمانی که رفتار احتکاری بوضوح در زندگی فرد ایجاد تداخل می کند. برخی ناتوانی های اجتماعی و خانوادگی، علایم اضطراب و افسردگی، مسن تر به نظر رسیدن، داشتن بینش ضعیف نسبت به مسأله خود. خانه این افراد در معرض هجوم جوندگان، حشرات و قارچ هاست که ساکنان را می تواند در معرض مشکلات بهداشتی مانند آسم، حساسیت و عفونت قرار دهد. افراد خانواده هر روز از کمک به فرد مأیوس تر و ناتوان تر می شوند و حتی ممکن است از دست او خشمگین شوند، زیرا درک نمی کنند که این یک مشکل روانشناختی است که بدون کمک متخصص قابل حل نمی باشد. اینگونه از احتکار به دلیل تنبل بودن یا ضعف شخصیت یا بی نظمی ایجاد نشده است، بلکه علت آن نابهنجاری های خاصی است که ممکن است بدون کمک درمانگر بهبود نیابد، زیرا این افراد می دانند که میزان اشیای نگهداری شده در خانه شان از نظر جامعه پذیرفته نیست و نیز می دانند که سایرین آنها را تنبل یا مشکل دار می خوانند. آنها بنظر مرموز می رسند و مشکل خود را از خانواده پنهان می کنند، به همین دلیل است که ممکن است درصدد درمان برنیایند و باز به همین دلیل است که باید بدانند که نیاز جدی به کمک حرفه ای دارند.

درجات احتکار وسواس گونه:

احتکار از درجه متوسط تا شدید متغیر است. در موارد ضعیف، احتکار ممکن است اثر خیلی زیادی در زندگی فرد نگذارد، اما در حالات متوسط و شدید آن بطور جدی کارکرد وی را در زندگی روزمره متأثر می سازد. نکته اینجاست که افراد دچار احتکار وسواس گونه این را یک مسأله برای درمان شدن نمی دانند و همین درمان آنها را دچار مشکل می کند

شیوع احتکار:

رفتارهای محتکرانه می تواند از سال های نوجوانی آغاز شود، هرچند میانگین سنی افرادی که درصدد درمان برمی آیند در حدود ۵۰ سالگی می باشد. این افراد یک عمر با مشکل احتکار خود تقلا می کنند. لازم است بدانیم احتکار یک نوع وسواس فکری عملی در نظر گرفته می شود. برخی متخصصان معتقدند که از هر ۴ فردی که دچار وسواس فکری عملی است، یک نفر به وسواس احتکار مبتلاست و از هر ۵ نفری که به وسواس احتکار دچار است، ۱ نفر علایم غیر محتکرانه وسواس فکر عملی را دارد. احتکار وسواس گونه یک خصیصه (OCPD) یا اختلال شخصیت وسواس فکری-عملی در نظر گرفته می شد ، حال یک اختلال مجزا است و ممکن است در کنار بیماری های ذهنی دیگری مانند وسواس فکری وعملی، دمانس و اسکیزوفرنیا همایندی داشته باشد . اختلال احتکار به شکل های مختلف خود را نشان می دهد . مثل احتکار کتاب ، وسایل تزیینی ، حیوانات ، قبوض آب و برق و آب و بلیط و … و اطلاعات. برای مثال احتکار اطلاعات در افراد مبتلا به شکل دانلود و اندوزش مقادیر زیاد اطلاعات است که به لطف اینترنت و هارد های اکسترنال چند ترا-بایتی موثر می شود. این افراد هر چه به دستشان میرسد میخواهند نگه دارند، از دوستان و آشنایان خود مکرر فایل های مختلف می گیرند و انها را در هارد دیسک می ریزند. آنان اطلاعاتی را اندوزش میکنند که شاید به آنها رجوع نخواهند کرد و گاهی فراموش میکنند که چنین اطلاعاتی را دارند. آنها اطلاعات را حذف نمی کنند و اگر اطلاعات به طور اتفاقی حذف شود به شدت ناراحت و مضطرب می شوند. اختلال این افراد باعث به وجود آمدن اختلافات در روابط میان فردی شده و ممکن است در عملکرد اجتماعی،خانوادگی،تحصیلی و یا شغلی آنها اخلال ایجاد کند .

آیا احتکار وسواس گونه قابل درمان است؟

درمانگر متخصص وسواس فکری عملی با استفاده از تکنیک های مختلفی مانند مواجهه و تکنیک های دیگر  می تواند نشانگان احتکار وسواس گونه را بهبود ببخشد. تکنیک هایی که از طریق مواجهه منظم با تکالیفی که به این ترس ها دامن می زنند، ترس افراطی از تصمیم گیری، از دست دادن اشیای مهم، دور انداختی اشیا و سازماندهی اشیای نگهداری شده خارج از دید را کاهش می دهد. این افراد تشویق می شوند که در برابر اصرارشان به درگیر شدن دررفتارهای عادی مثل به تأخیر انداختن تصمیم ها، ذخیره کردن چیزهای غیر ضروری، روی هم گذاشتن اشیا بجای مرتب کردن شان مقاومت کنند.

 بنابراین افرادی که به این نتیجه می رسند که باید فکری به حال این مشکل خود بکنند، می توانند به بهبود علایم با کمک درمانگر وسواس فکری عملی بسیار امیدوار باشند.

منبع :    www.y-esmaili.com