قدرت درد و آسیب پذیری در افراد چگونه است
مارس 25, 2018
شب ادراری در کودکان و راه های درمان آن – (قسمت دوم)
مارس 29, 2018
شب ادراری ، بی‌اختیاری ادراری یا انوروزیس شبانه، خروج غیرارادی ادرار در طول خواب است. ادرارکردن در کودکان و نوزادان به‌طور غیرارادی صورت می‌گیرد و از همین روی، شب ادراری در این گروه از افراد عادی تلقی می‌شود. اغلب کودکان نیز با رسیدن به سن ۴ سالگی به سطحی از توانایی در کنترل مثانه می‌رسند. زمان رسیدن به کنترل کامل ادرار در هر شخص متفاوت است. همراه ما باشید، در این مقاله اطلاعات مفیدی درباره‌ی علت و راهکارهای درمان شب ادراری در کودکان در اختیارتان می‌گذاریم.
شب ادراری در کودکان چیست؟
همان‌طور که عنوان شد، پایان شب ادراری در افراد مختلف متفاوت است. برخی از والدین خیلی زودتر از موعد مطلوب، از فرزند خود انتظار دارند که با شب ادراری خداحافظی کند. خانواده‌ها و مراقبان کودک بنا به زمینه‌های فرهنگی و نگرش خاص خود، نظرات متفاوتی درباره‌ی زمان پایان شب ادراری دارند. عواملی که بر سن مناسب پایان شب ادراری تأثیر دارند، از قرار زیر هستند:
- جنسیت کودک در شب ادراری مؤثر است: پسران بیشتر از دختران به این مسأله دچار می‌شوند.
- رشد و بلوغ کودکان در شب ادراری نقش دارد.
- سلامت جسمی و احساسی افراد در این زمینه مهم است. برای مثال بیماری‌های مزمن یا سوءاستفاده جسمی و عاطفی می‌تواند زمینه‌ی شب ادراری در فرد را گسترش بدهد.
شب ادراری مشکلی شایع است. در گذشته برای رهایی از این مشکل انتخاب‌های متعددی پیش روی والدین و فرزندان‌شان قرار نداشت، اما اخیرا برای از بین‌رفتن این مسأله لازم به صبر نیست تا کودک بزرگ شود و مشکل خودبه‌‌خود حل شود. انواع ابزارها، درمان‌ها و تکنیک‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا در طول شب، رختخوابی خشک و تمیز داشته باشند.
شب ادراری در کودکان و راه های درمان آن – (قسمت اول)
علت شب ادراری چیست؟
این احتمال وجود دارد که شب ادراری نتیجه‌ی بیماری‌های پنهان در بدن کودک باشد. با این وجود بسیاری از کودکان بدون ابتلا به هیچ‌گونه بیماری خاصی صرفا دچار مشکل شب ادراری هستند. درواقع، تنها در بخش کمی از کودکان علت اساسی و حقیقی خیس‌کردن رختخواب قابل شناسایی است.
با این وجود نمی‌توان تشخیص داد که بی‌اختیاری ادرار در افراد ناخودآگاه صورت می‌گیرد یا با کنترل و بنا به علتی مشخص به وقوع می‌پیوندد. در اینباره نمی‌توان احکام کلی صادر کرد یا افراد با این مشکل را خیره‌سر، نافرمان و تنبل خواند. همان‌طور که عنوان شد، علت اساسی و بنیادین این مسأله به سختی محرز می‌شود.
انواع شب ادراری
دو نوع کلی از شب ادراری وجود دارد:
- شب ادراری اولیه
- شب ادراری ثانویه
در بی‌اختیاری ادراری اولیه، از سال‌های ابتدایی کودکی فرد بدون وقفه دچار این مشکل می‌شود و همیشه شب‌هایی خیس و مرطوب را در رختخوابش تجربه می‌کند.
بی‌اختیاری ادراری ثانویه دومرتبه، زمانی آغاز می‌شود که کودک برای مدت مشخص و قابل توجهی (حداقل ۶ ماه) مشکل بی‌اختیاری را تجربه نکرده است. بعد از مدت زمانی دوباره اوضاع سابق تکرار می‌شود.
به‌طور کلی بی‌اختیاری ادراری اولیه نشان‌دهنده‌ی ضعف و نابالغ‌بودن سیستم عصبی است. کودکی که شب‌ها بی‌اراده ادرار می‌کند، قدرت تشخیص احساس پربودن مثانه در حین خواب را ندارد، بنابراین برای تخلیه‌ی مثانه‌ی خود در طول شب بیدار نمی‌شود.
دلایل شب ادراری
دلایل شب ادراری می‌تواند از موارد زیر یا تلفیقی از آنها باشد:
کودک هنوز قادر به نگه‌داشتن ادرار در تمام طول شب نیست.
وقتی مثانه پر است، کودک نمی‌تواند برای تخلیه بیدار بشود. برخی از کودکان نیز مثانه‌ای کوچک‌تر از هم‌سنین خود دارند.
کودک حجم زیادی از ادرار را در غروب و طول شب تولید می‌کند.
در طول روز کودک عادت‌رفتن به دستشویی ندارد. بسیاری از کودکان از روی عادت نیاز به تخلیه مثانه در طول روز را نادیده می‌گیرند و به دستشویی نمی‌روند و تا جایی که ممکن است، ادرارشان را نگه می‌دارند. همه‌ی والدین با صحنه‌هایی این‌چنینی آشنا هستند: کودکی که ادرارش را نگه داشته است و به خود می‌پیچد، پاها را ضربدری کرده، صورتش نشان می‌دهد که تحت فشار است، پیچ‌وتاب می‌خورد، بعضا چمباتمه می‌زند و محل ادرار را برای کنترل وضعیت فشار می‌دهد.
شب ادراری ثانویه می‌تواند نشان از وجود مشکلی پنهان از نظر جسمی با عاطفی در فرد باشد. بچه‌هایی که دچار این نوع از بی‌اختیاری هستند، به احتمال زیاد نشانه‌های دیگری مانند بی‌اختیاری در طول روز را نیز به روز می‌دهند.
شب ادراری در کودکان و راه های درمان آن – (قسمت اول)
عوامل اصلی شب ادراری ثانویه
عفونت مجاری ادرار: ناراحتی مثانه می‌تواند موجب درد در قسمت تحتانی شکم یا سوزش ادرار شود. فوریت در دفع ادرار، افزایش بسامد دفع ادرار نیز از سایر نتایج این مشکل است. عفونت ادراری در کودکان نشان‌دهنده‌ی مشکلات دیگری مانند اختلال تشریحی (آناتومیک) است.
دیابت‌ها: افراد مبتلا به دیابت نوع اول، سطح قند خون (گلوکز) بالایی دارند. وقتی سطح قند خون در بدن بالا باشد، دفع ادرار افزایش پیدا می‌کند. تکرر ادرار یکی از نشانه‌های بیماری دیابت است.
اختلالات ساختاری یا تشریحی: وجود ناهنجاری در برخی اندام‌ها، ماهیچه‌ها یا اعصاب مرتبط با دفع ادرار می‌توانند منجر به بی‌اختیاری ادراری یا سایر مشکلات ادراری به شکل شب ادراری بشوند.
مشکلات عصبی: اختلال در سیستم عصبی یا جراحت و بیماری‌ها در این سیستم نیز قادر به برهم‌زدن تعادل اعصاب کنترل‌کننده ادرار است.
مشکلات روحی: محیط زندگی پر از استرس، برای مثال درگیری و اختلاف والدین یا تغییراتی اساسی مانند: نقل مکان، تولد فرزندی دیگر و شروع مدرسه نیز از جمله عوامل استرس زا هستند که موجب شب ادراری می‌شوند. کودکانی که مورد تعرض جنسی و جسمی واقع می‌شوند، نیز بعضا دچار شب ادراری خواهند شد.
الگوهای خواب: وقفه خواب یا آپنه (یکی از انواع اختلالات خواب) که همراه با خرناس‌کشیدن بلند و شوک در طول خواب است. مشکلات در الگوی خوابیدن نیز می‌تواند با بی‌اختیاری ادراری در ارتباط باشد.
عفونت انگل پین‌وُرم: این عفونت همراه با خارش مقعد و ناحیه تناسلی است.
مصرف بیش از حد مایعات.
شب ادراری معمولا در خانواده‌ها ارثی است. والدین بسیاری از کودکانی که شب ادراری دارند، نیز در کودکی به این مشکل دچار بوده‌اند و در بسیاری از موارد کودکان در همان سنی که شب ادراری والدین‌شان متوقف شده، با این مشکل خداحافظی می‌کنند.
عوامل خطرساز در ایجاد شب ادراری چیست؟
- جنس مذکر بیشتر به شب‌ادراری دچار می‌شود، عوامل وراثتی نیز در بروز این مشکل بی‌تأثیر نیست.
- برخی مشکلات و اختلالات تشریحی بدن و بیماری‌های مانند بیماری‌های: کلیوی، مثانه یا سیستم عصبی می‌تواند منجر به بی‌اختیاری ادراری بشود.
- آپنه خواب
- یبوست مزمن
- سوءاستفاده‌ی جنسی
- مصرف بیش از حد مایعات قبل از رفتن به رختخواب
- عفونت مجاری ادراری
- برخی مواد و داروها مانند کافئین
