دیسمنوره یا قاعدگی دردناک

دیسمنوره (Dysmenorrhea) یا قاعدگی دردناک به بروز درد های انقباضی یا عمقی در قسمت پایین شکم و کمر همراه با تعریق، سردرد، تهوع، اسهال، آکنه و اختلات خلقی (اضطراب ، زود رنجی، گاهی پرخاشگری و …) گفته می شود که حداکثر این علائم طی ۲۴ ساعت اول قاعدگی رخ می دهد ولی به طور معمول ۳-۲ روز قبل و بعد از قاعدگی تجربه می شوند.

قاعدگی دردناک بر دو نوع اولیه و ثانویه می باشد.

در نوع اولیه، علائم ذکر شده، بدون وجود بیماری های لگنی واضح تشخیص داده می شود و در زنان ۲۰سال یا جوانتر و به دنبال سیکل ماهانه همراه با تخمک گذاری رخ می دهد. از این رو، مسئله نوید دهنده برای دختران و زنان این است که بروز دیسمنوره در پایان سیکل های قاعدگی، بصورت گذشته نگر دلیل بر وجود سیکل نرمال همراه با تخمک گذاری می باشد و عملکرد طبیعی سیکل هیپوتالاموس ، هیپوفیز تخمدان می باشد و علت آن ترشح پروستاگلاندین ها است.

از طرفی اگر علائم دردناک قاعدگی به دنبال بیمار های لگنی با شدت بیشتر بروز پیدا کند به عنوان قاعدگی دردناک ثانویه شناخته خواهد شد و معمولا در سنین بالاتر از ۲۰ سال بروز پیدا می کند.

– فیبروئید، آدنومیوز، آندومترویوزیس، عفونت لگنی پیشرفته ، کیست یا تومورهای تخمدانی، استفاده از IUD در رحم جهت پیشگیری از بارداری و عفونت های منتقل شونده از راه جنسی جزء بیماری های لگنی هستند.

عوامل و فاکتور هایی وجود دارد که احتمال بروز قاعدگی دردناک تشدید یافته را افزایش می دهند:

• سابقه خانوادگی دیسمنوره
• اختلالات خلقی و روانی مانند استرس بالا ، افسردگی
• سیگار کشیدن
• نوع رژیم غذایی ( مصرف غذاها و مواد با میزان کافئین بالا و ادویه جات و …)
• چاقی و شاخص توده بدنی (BMJ) افزایش یافته
• نداشتن سابقه بارداری
• حجم بالای خونریزی قاعدگی

طبق تحقیقات انجام شده زنان شاغل بیشتر از سایر زنان این مشکل را تجربه می کنند. پیامد های قاعدگی دردناک برای زنان و جامعه:

• کاهش کیفیت زندگی زنان
• کاهش فعالیت های اجتماعی و شغلی زنان
• از دست دادن روزهایی از درس و مدرسه
• تمایل بی رویه به مصرف دارو های مسکن و صرف هزینه درمانی

لذا لزوم درمان و تعدیل علائم آن وجود دارد.

توصیه های بهبود دهنده

توصیه هایی برای بهبود درد

از آنجا که علت قاعدگی دردناک ترشح پروستاگلاندین می باشد لذا استفاده از دارو های مهار کنندی ترشح این ماده همچون، ایبوپروفن، ژلوفن، مفنامیک اسید می تواند درد را تا حدی کاهش دهد ولی مسلما تغییراتی در شیوه ی زندگی و نوع تغذیه، روشی سالم تر و موثر تر در کنترل علائم دسیمنوره خواهد بود.

1. فعالیت ورزشی منظم مانند پیاده روی و حرکات کششی که با متعادل نمودن هورمون ها حجم و مدت خونریزی را کاهش داده و بر میزان مدت و شدت درد نیاز به مصرف دارو، نیز اثر کاهش دهنده دارد.
2. دوش آب گرم
3. ماساژ آرام شکم و کمر
4. قرار دادن حوله گرم یا کیسه آب گرم روی قسمت تحتانی شکم و کمر
5. پوزیشن مناسب برای خوابیدن، دراز کشیدن به پشت و قرار دادن یک بالشت زیر زانو ها
6. انجام ورزش یوگا
7. کاهش مصرف چای و قهوه و غذاهای ادویه دار و سرخ شده
8. استراحت کافی، حفظ آرامش و دوری از موقعیت استرس زا
9. طبق مطالعات انجام شده کپسول روغن ماهی در کاهش شدت و مدت درد موثر می باشد.
10. استفاده از گیاهان دارویی مانند بابونه و …
11. مصرف مخلوطی از اسانس های معطر و آرامشبخش مانند اسطوخودوس و … در کاهش سطح اضطراب و بهبود خلق و حفظ آرامش دوران قاعدگی مفید می باشد.
12. مصرف قرص ویتامین E در کاهش شدت درد

بطور کلی قاعدگی دردناک در اکثریت دختران و زنان تجربه می شود که با تغییر شیوه زندگی، ورزش منظم و سایر اقدامات اشاره شده قابل کنترل و تحمل می باشد. ولی باید توجه داشت که دردهای شدید و طولانی همراه با افزایش میزان خونریزی نیاز به درمان داشته و گرفتن مشاوره از پزشک و ماما توصیه می شود.