ناگفته هایی از خجالت و ترس از جمع

خجالت و ترس از جمع یک حالت روانی است که فرد در بیان احساسات و خواسته های خود در بعضی از جمع ها دچار ترس و عدم تعادل روانی و جسمانی می گردد. یک مثال برای خجالت و ترس از جمع مثل ترس از وارد شدن در جمعی که تعدادی افراد آشنا و یا ناآشنا در آنجا حضور دارند. در واقع میتوان با چنین تعریفی خجالت را مترادف با ترس دانست (در این جا خجالت زیر مجموعه ترس میباشد. در واقع ترس معانی وسیع تری را دارا میباشد.). خجالت شرایط ناتـوان کنـنده ای برای افراد پـدیـدمی آورد و مانع ایفای نقش درست در موقعیتهای اجتماعـی و بیان دل مشغولیها شخص میگرددخجالت را میتوان به نوعی عدم اعتماد به نفس در روابط اجتماعی دانست.

علل خجالت و ترس از جمع

علت خجالت و ترس از جمع و ابراز وجود در آن بر می گردد به تجربیات تلخ گذشته و تربیت دوران کودکی فرد. افرادی که در دوران کودکی والدین خشن و سختگیر داشته اند و والدین در تربیت کودکان خود از آداب سختگیرانه استفاده نموده اند مستعد خجالت و ترس در جمع می شوند. البته کودکانی که در کودکی بسیار مودب می باشند و به دلیل مودب بودنشان از ابراز وجود خودداری می نمایند و والدین سختگیر اینگونه رفتارها را جزء ویژگیهای مثبت کودکان خود می نامند نیز ممکن است اینگونه رفتارها را در آینده از خود بروز دهند. همان گونه که تجربه کرده اید، خجالت و کمرویی، هرگز با ناتوانی برابر نیست. خجالتی بودن به معنای ناتوان شمردن خویش است، نه ناتوان بودن.

از سوی دیگر، بیشتر صاحب نظران معتقدند: خجالت خصلتی ژنتیکی نیست تا خود را مقهور آن بدانید و در برابرش تسلیم شوید ! این پدیده محصول شناخت نادرست خود و دیگران و سازش نایافتگی های اجتماعی و حتّی رفتارهای غلط آموخته شده است. بی گمان با شناخت توانمندی های خود، برخی عوامل مؤثر در بروز آنها و رعایت دقیق و مستمر و کامل راه کارهای ارائه شده، می توان به مطلوب ترین سطح سازش یافتگی اجتماعی و مؤثرترین شکل ارتباط با دیگران دست یافت. فقط کافی است به توانایی تان ایمان داشته باشید. توانایی های خود را در فعالیت های گذشته مرور کنید و موفقیت های هر چند ساده خویش را برشمرید. از آنجا که عوامل بروز خجالت و کم رویی، در نوعی شناخت غلط از خویشتن ریشه دارد، کافی است به شناختی صحیح و واقع بینانه از خود دست یابید تا این سدّ تعالی و ترقّی را پشت سر گذارید. به عبارت دیگر باید خودپنداره ای که از خود دارید را اصلاح کنید.

پیامدها و عواقب خجالت و ترس از جمع

انسان موجودی اجتماعی است و نیازمند ارتباط با دیگران ؛ خجالت آفتی است که آدمی را از پیشترفت باز می دارد؛ به توانمندیهای نهفته فرصت بروز نمی دهد و استعدادها را سرکوب می سازد. از دیدگاه روان شناختی، خجالت غیرعادی و اضطراب آلود به خویشتن است که در یک یا چند موقعیت اجتماعی، بروز می یابد و فرد را در انواع تنش های روانی، شرایط نامناسب عاطفی و شناختی و نابسامانی های جسمی و زیستی فرو می برد و موجب بروز رفتارهای خام و نسنجیده و واکنش های نامناسب می گردد. این پدیده، با توجّه به ضعف و شدتش، انواع پیامدهای زیستی و روانی و شناختی؛ – مانند تشدید ضربان قلب، تغییر رنگ چهره، اختلال در تنفس، لرزش بدن و دستان، تغییر فرکانس صدا، لکنت زبان، خشکی دهان، انزواطلبی، عدم پذیرش، فرار از فعالیت ها، عدم دفاع از خود، افت شخصیت، رکود علمی، مشکل دوست یابی و حتّی جهالت و نادانی – به دنبال می آورد.
درنتیجه ,خجالت و ترس از جمع باعث از بین رفتن اعتماد به نفس و خود باوری فرد شده در نتیجه باعث توقف پیشرفت اجتماعی او می شود . نام دیگر ترس یا اضطراب اجتماعی ( social phobia ) یا ( social anxiety ) می باشد . افرادی که دارای مشکل خجالت در جمع و یا سوشیال فوبیا هستند با توجه به شخصیت شان علائم متفاوتی را از خود در روابط اجتماعی نشان می دهند . بطور کلی علائم فیزیولوژیکی و روانی زیادی وجود دارد . برای مثال عرق کردن -دل پیچه – لرزش اندام – بی حس شدن – از دست دادن تمرکز حواس – دچار لکنت شدن – گر گرفتن – کلافه شدن و غیره. در نهایت افرادی که دارای خجالت، ترس از جمع و یا عدم اعتماد به نفس در روابط اجتماعی می باشند دچار اختلالات عاطفی و رفتاری گوناگونی چون افسردگی، استرس و اضطراب، اعتیاد و غیره می شوند.
بنابراین خجالت، افزون بر اینکه انسان را از فعالیت های فردی باز می دارد و زندگی شخصی را فلج می کند، زمینه فعالیت های اجتماعی را نیز نابود می سازد و اندک اندک، سلامت جسم و بهداشت روان را در معرض تهدید قرار می دهد.

درمان خجالت و ترس از جمع

بسیاری از افرادی که دارای خجالت و ترس از جمع هستند و یا به عبارتی اعتماد به نفس لازم در ابراز وجود در روابط اجتماعی را ندارند و دچار استرس و اضطراب میگردند . اگر چه فنون درمانی روانشناسی چون شناخت درمانی، رفتار درمانی و روانکاوی میتواند به فرد کمک نماید تا نسبت به مشکلات خویش شناخت پیدا کرده و راهبردهایی را برای کاهش اضطراب خویش بکار گیرد. این درمان برتغییرات شناختی و اصلاح رفتاری و از یاد بردن رفتارهای مبتنی بر خود کم بینی استوار است و از روش های شناخت درمانی و تغییر در باورها و نظام ارزشی و افزایش مهارت های اجتماعی و توانایی های شغلی و حرفه ای و تحصیلی پیروی می کند با اینحال از آنجایی که ریشه این مشکلات در اعماق ذهن ناهشیار نهفته است هیپنوتیزم درمانی به کمک دیگر روشهای روانشناسی میتواند قویترین ابزار درمانی به شمار می رود.