روان درمانی شکل های مختلفی دارد که هر کدام رویکرد خاص خود را دارند.
رویکرد مناسب برای هر فرد با توجه به شرایط او توسط روانشناس در نظر گرفته می شود.
ممکن است شما با اسامی مختلفی مواجه شوید ولی اساس عملکر همه آنها مشابه یکدیگر می باشد.
روان درمانی برای درمان کدام اختلالات مناسب است؟
روان درمانی در درمان بسیاری از مشکلات و اختلالات روانی کاربرد دارد از جمله:
گاهی استرس و اضطراب زندگی باعث می شود تا فرد دچار آزردگی روان گردد و مراجعه به روان درمانگر در چنین شرایطی ضروری می باشد.
مراجعه و اقدام برای روان درمانی لزوما به معنای این نیست که فرد دچار بیماریها و اختلالات نامبرده است.
روان درمانی در موارد زیر میتواند کمک کند:
- رهایی از اضطراب و استرس: مشکلاتی که در محیط کار یا جاهای دیگر وجود دارد
- رفع تضادها: تضادهای موجود بین فرد با همسرش یا دیگران
- مواجهه با تغییرات سخت زندگی: طلاق، از دست دادن شغل یا عزیزان
- مدیریت واکنشهای ناسالم: مانند خشم و خشونت جادهای در رانندگی یا رفتارهای انفعالی-تهاجمی
- خواب بهتر: درمان بی خوابی یا پرخوابی و مشکلاتی نظایر آن
- مواجهه با بیماریهای سخت و مزمن: مانند دیابت، سرطان یا سایر دردهای مزمن و بلندمدت
- مواجهه با مشکلات جنسی: ممکن است دلایل آنها روانی یا جسمانی باشد
- بهبود یافتن از سوءاستفاده جنسی یا فیزیکی: یا مشاهده چنین صحنهها و وقایعی
در برخی موارد، روان درمانی هم سنگ با دارودرمانی پیش میرود و میتواند مانند داروهای ضد افسردگی و نظایر آنها کاربرد و نتیجه داشته باشد.
بنا به مشکلی که هر فرد تجربه میکند، شاید برای درمان و رفع مشکل روان درمانی کافی نباشد.
شاید نیاز به دارودرمانی یا درمانهای دیگر نیز به وجود آید.
خطرات روان درمانی چیست؟
عوارض ناشی از روان درمانی بسیار ناچیز است اما از آنجایی که ممکن است به علت روان درمانی احساسات و تجربیات تلخ شما هویدا گردد، از لحاظ احساسی ممکن است دچار آزردگی شوید.
اگر روان درمانگر موفق به شناسایی دقیق مشکل و شدت آن شود می تواند شیوه درمانی موثر تری را جرا کند.
برای استفاده از روان درمانی باید چه کرد؟
۱. جستجو برای روان درمانگر خوب
برای پیدا کردن روانشناس خوب بهتر است از افراد مطلع دیگر کمک گرفته بشود.
جستجو در گوگل نیز ایده های بهتری به شما معرفی می کند.
۲. از هزینه ها اطلاع پیدا کنید
قبل از شروع درمان حتما در مورد هزینه هر جلسه و تعداد جلسات لازم و پروتکل درمانی خود اطلاعات مناسبی کسب کنید.
نسبت به پوشش دهی بیمه نیز لازم است آگاهی داشته باشید.
۳. بازبینی و بررسی نگرانی ها
سعی کنید تا بعد از اولین جلسه متوجه نقاط لازم برای پیگیری و درمان درباره خودتان بشود. هم خود فرد و هم کمک روان درمانگر در این زمینه مهم است.
۴. بررسی سوابق و تخصص روان درمانگر
قبل از اینکه نزد روان درمانگر مراجعه نمایید بهتر است تا از سوابق و تخصص های وی اطلاع پیدا کنید.
سطح تحصیلات، سوابق علمی و کاری و نیز مهارت های وی بسیار مهم می باشد.
بیشتر این متخصصان تا مقاطع کارشناسیارشد یا دکتری تحصیل کردهاند. پزشکان عمومی با تخصص در زمینه روان درمانی نیز میتوانند به درمان و تجویز مشکلات روانی بپردازند. همانطور که گفته شد، عناوین مختلفی وجود دارد: رواندرمانگر، روانشناس، مشاور حرفهای، مددکاران، مشاور ازدواج و خانواده و… که همگی به درمان و کمک به مشکلات موجود در این زمینه میپردازند.
قبل از مراجعه باید از این موضوع اطمینان حاصل کنید که مدارج و مدارک فرد متخصص برای درمان و کمک به شما مناسب است. در واقع باید بهدنبال رواندرمانگری باشید که نوع درمان را متناسب با نیازها و شدت مشکل شما پیشبینی میکند.
فرایند روان درمانی چگونه شروع می گردد؟
در اولین جلسه روان درمانی، متخصص ابتدا در مورد بیمار و مشکلات و نیازهایش اطلاعاتی کسب میکند. احتمالا فُرمهایی برای دریافت اطلاعات عاطفی و جسمی گذشته و اخیر بیمار در اختیار او گذاشته میشود. احتمالا چند جلسه طول میکشد تا متخصص دربارهی بیمار و وضعیتش اطلاعاتی کسب کند و به بهترین جمعبندی برای درمان و مراحل آن برسد.
جلسهی نخست، فرصت مناسبی برای فرد مراجع نیز وجود دارد تا از هماهنگی رویکردهای متخصص با مشکل خود و غیره اطلاعات کسب کند. پس فرد در جلسه نخست باید تلاش کند که به موضوعات زیر دست پیدا کند:
- چه روش های درمانی استفاده می شود؟
- هدف از درمانی چیست؟
- نیاز به چند جلسه درمانی است؟
- مدت هر جلسه درمان چقدر است؟
سعی کنید در جلسات تمام نقاط مبهمی که در ذهن دارید را بیان کنید و به خود نگرانی ندهید.
اگر حس می کنید رابطه شما با روان درمانگر خوب نیست و نمی توانید راحت صحبت کنید حتما نزد شخص دیگری مراجعه کنید.
ارتباط مناسب و هماهنگی بین مراجع و روان درمانگر کلیدی ترین نکته در درمان می باشد.
روان درمانی | آشنایی با فرآیندهای روان درمانی پیشرفته
انواع روان درمانی
گاهی روان درمانی برای نوع مشخصی از وضعیت فرد بکار می رود و برخی موارد از تلفیق چندین روش استفاده می شود.
رایج ترین روش های مورد استفاده عبارتند از:
۱. رفتار درمانی شناختی (CBT) :
این روش به فرد کمک میکند تا رفتارها و عقاید منفی خود را شناسایی کند و آنها را با موارد مثبت و سالم جایگزین نماید.
۲. رفتاردرمانی دیالکتیکی :
رفتار درمانی دیالکتیکی نوعی از CBT است که به بیمار مهارتهای رفتاری را میآموزد تا به کمک آنها به مدیریت استرس و کنترل احساسات خود بپردازد. در نتیجه روابطش با دیگران بهبود و توسعه پیدا خواهد کرد.
۳. درمان از طریق پذیرش و تعهد :
در این روش فرد از احساسات خود آگاه میشود و نسبت به ایجاد تغییرات و افزایش تطبیق خود با موقعیتهای مختلف آموزش می بیند.
۴. درمانهای روانکاوی
در این شیوه فرد بر افکار و رفتارهای ناخودآگاه خود تسلط بیشتری پیدا میکند. در نتیجه دیدگاه جدیدی برای انگیزش و حل تضادها مییابد.
۵. روان درمانگری بینفردی
در این روش برای گسترش مهارتهای ارتباط بین فردی، به روابط فرد با دیگران توجه میشود.
مثلا شیوهی روابط فرد با دوستان، اقوام، همکاران بررسی میشود.
۶. روان درمانی حمایتی
در این روش، فرد مهارت مواجهه با استرس ها و موقعیتهای سخت را پیدا میکند.
روان درمانی در قالبهای مختلف پیشنهاد میشود. مثلا به شکل انفرادی، گروهی، خانوادگی، همسران.
روان درمانی برای تمام گروههای سنی مفید واقع میشود.
روند درمان چگونه است؟
در روان درمانی اغلب فرد تشویق می شود تا در مورد افکار و احساساتی که آزارش می دهد صحبت کند.
روان درمانی با بحثهای احساسی شدیدی رو به رو است پس کاملا طبیعی است که فرد گاهی گریه کند، غمگین بشود یا حتی در طول جلسات درمان عصبانی بشود.
برخی از افراد پس از جلسات روان درمانی از نظر جسمانی خسته میشوند.
رواندرمانگر در این زمینهها برای مواجهه با احساسات و عواطف در کنار فرد خواهد بود.
روان درمان گر ممکن است بر اساس محتوی هر جلسه تمریناتی برای فرد در نظر بگیرد.
در طول زمان نیز، صحبت کردن درباره مشکلات و نگرانیها باعث بهبود خلقوخوی فرد میشود و شیوه تفکر و احساسات هر کس نسبت به خودش نیز تغییر میکند و در مواجهه با مشکلات تواناتر خواهد شد.
روان درمانی چه مدت طول میکشد؟
طول مدت زمان جلسات درمان به عوامل گسترده ای بستگی دارد:
- بیماری و موقعیت خاص فرد
- شدت و میزان علائم در فرد
- مدت زمانی که فرد مشکلات روانی داشته است
- میزان بازخورد و پیشرفت فرد در درمان
- میزان فشار و استرسی که فرد تجربه کرده است
- میزان مداخله این مشکلات در زندگی روزمرهی فرد
- میزان حمایت خانواده و نزدیکان از فرد
درمان شاید چند هفته و در کوتاهمدت به طول بینجامد و یا شاید هم وجود مشکلات بلندمدت جدی روند درمان را طولانیتر کند.
اقداماتی برای کسب بهترین نتیجه از روان درمانی
۱. مطمئن بشوید که با رواندرمانگر راحت هستید
۲. روان درمانی را به شراکتی مؤثر بدل کنید
۳. صادق و روراست باشید
۴. به برنامه درمانی خود متعهد باشید
۵. منتظر نتایج مثبت آنی و فوری نباشید
۶. تمرینات لازم در بین جلسات را انجام بدهید
۷. اگر روان درمانی مؤثر نیست، حتما متخصصتان را در جریان بگذارید