موسیقی درمانی چیست؟

نوشته شده توسط :

شیما ستاری

موسیقی درمانی چیست؟

موسیقی درمانی روشی است در جهت برخی اهداف درمانی با کمک موسیقی که می تواند مواردی از جمله تقویت و ساماندهی سلامت روحی و جسمی افراد را به دنبال داشته باشد. به عبارت دیگر از موسیقی درمانی برای بازیافت ، نگهداری و تقویت سلامت جسمی و روحی و عاطفی استفاده می شود.موسیقی درمانی یکی از حرفه های درمان پزشکی همانند کار درمانی و فیزیوتراپی است که در آن موسیقی برای درمان جسم، روان، هوش، بهبود رفتار اجتماعی استفاده می شود.موسیقی درمانی بر رفتارهای کودکان تاثیر بسیارمثبتی دارد و با ایجاد یک سری تجربیات موسیقایی در تسهیل گسترش ارتباطات کودکان، احساسات اجتماعی، اعصاب و افزایش هوش آنها بسیار موثر است. این ارتباطات به وسیله المان های موجود در موسیقی و توانایی نفوذ موسیقی به اعماق روح انسان تسهیل می شوند و در نهایت فضای مثبت و موقعیت عالی برای رشد کودک فراهم می آورد.

تاریخچه پیدایش موسیقی

استفاده از موسیقی درمانی در شفای بیماران ریشه ی بسیار قدیمی و تاریخی کهن دارد. در قبایل و تمدنهای نخستین در اکثر آیین ها و مراسم، آواگری و حرکت های موزون وجود داشته است. در واقع ریتم طبل ها، زنگ ها و حرکت ها وسیله ای برای تمرکز و توجه بیمار به القائات بود. در اثر تلقین، انرژی و باروری که در این مراسم به وجود می آمد در ناخودآگاه و احساس فرد ایجاد شده و شفا صورت می گرفت. به همین صورت استفاده از موسیقی در معابد به خصوص در عهد پیامبران بنی اسرائیل از جمله حضرت داوود و موسی و پیروان آنها بسیار رواج داشت. در واقع موسیقی وسیله ای برای تلقین و تاثیر اوراد و نیایش ها و آداب و مقررات دینی بود. در تمام فرهنگ ها و تمدن های باستانی نیز، موسیقی به گونه ای برای شفا و تربیت و تعلیم افراد به کار میرفته است.در فرهنگ هندوان که به بیش از چهار هزار سال پیش برمی گردد موسیقی در زمینه های عرفانی برای لطافت اخلاق و اعتدال صفات انسانی استفاده می شده است.در فرهنگ و تمدن چین باستان هم از موسیقی در جهت ارتباط با زیر و بم های کیهانی برای شفای بیماران و مسائل عرفانی استفاده می کردند.اما در تمدن های یونان و روم باستان با نگرش علمی و پزشکی بیشتری با موسیقی برخورد می کردد. آنها صداهای هارمونیک را برای بیماری های ناشی از عدم هارمونی در بدن به کار می بردند. بر همین اساس بزرگانی چون فیثاغورث ، پلاتو و آرسیتوتیل از موسیقی تجویز شده برای درمان سخن می گفتند.فیلسوفان ایرانی به تبعیت از یونانیان نگرش سیستماتیک و علمی را پذیرفتند و از سوی دیگر مایه موسیقی را در ارتباط با رمز و راز کیهانی مورد توجه قرار دادند. به همین ترتیب همپای رشد دانش طب، موسیقی درمانی هم توسعه یافت. در دو قرن هفده و هجده تلاش ها و توصیه های زیادی از سوی فیلسوفان برای استفاده از موسیقی در درمان ناراحتی های عصبی صورت گرفت. در قرن نوزدهم برخی ِآموزشگاه ها در توانبخشی ناشنوایان و نابینایان از موسیقی بهره گرفتند.در قرن بیستم همگام با توسعه فناوری و پزشکی فکر رسمی استفاده از موسیقی برای درمان مصدومین جنگ جهانی اول آغاز شد و هر چند استفاده از این روش درمانی با مشکلاتی همراه بود که با قدم هایی که برداشته شد، بتدریج این شاخه درمانی تکامل یافت و انجمن های متعددی تشکیل گردید. بطوریکه در سال ۱۹۴۴ اولین برنامه آموزش موسیقی درمانی در جهان در دانشگاه میشیگان آغاز شد. در سال ۱۹۵۰ انجمن موسیقی درمانی امریکا یا AAMT آغاز به کار کرد. در سال ۱۹۸۵ فدراسیون جهانی موسیقی درمانی ایران با اهداف بالا برای سطح آگاهی افراد از فرآیند موسیقی درمانی و فواید آن و بالا بردن امکانات تخصصی برای استفاده از این شیوه درمانی فعالیت خود را آغاز کرده است.                                                        

روشهای موسیقی درمانی

در موسیقی درمانی دو روش اساسی وجود دارد : روش فعال وروش غیر فعال.

روش غیر فعال: شامل شنیدن موسیقی است که بیمار با شنیدن و گوش دادن موسیقی که در حال نواخته شدن است، مورد درمان قرار می گیرد. در این روش بیشترین تاثیر عملکرد در جهت برانگیختن و تاثیر واکنشهای عاطفی و ذهنی است. موسیقی درمانی فعال: که نواختن ، خواندن و حرکات موزون اساس این شیوه می باشد. واکنش های مختلف عاطفی، ذهنی، جسمی و حرکتی تحریک و برانگیخته می شود. برنامه ها و روش های موسیقی درمانی متنوع ومتناسب با نیاز افراد تنظیم و تدارک دیده میشوند. محورهای اصلی برنامه های موسیقی درمانی شامل شنیدن موسیقی متناسب درمان ، آرام بخش ، نواختن موسیقی و خواندن آوازها بصورت فردی یا گروهی می باشد.  

شیما ستاری – کارشناس ارشد روانشناسی عمومی

      جهت اطلاع و رزرو وقت مشاوره حضوری به صفحه تماس با ما مراجعه نمایید

      جهت اطلاع و ثبت نام کارگاه های آموزشی کلیک نمایید